Ik heb afgelopen week een Nikon D800 aangeschaft. Niet dat ik niet tevreden was over mijn Nikon D700. Verre van zelfs! Die blijft dan ook zeker in m'n arsenaal zitten!

Waarom dan? In de eerste plaats: redundancy! Ik ben een beetje een sucker voor bedrijfszekerheid, en wil niet het risico lopen foto's kwijt te raken als ik het kan voorkomen. Je zal toch maar net een huwelijksshoot doen en achteraf blijkt het geheugenkaartje defect... not even want to go there.

De D800 heeft 2 geheugenslots, dus alle foto's kunnen op 2 kaartjes tegelijkertijd komen. En mijn D700 voldoet dan weer prima als backup camera mocht het hele toestel eens uit vallen. Prima! Veiligheid: vinkje!

Deze post gaat dan ook niet daarover, maar over de rest. Bij deze mijn eerste bevindingen van een Nikon D800, na anderhalve week gebruik.

De Nikon D800: een review

Mijn eerste indruk: de Nikon D800 is een prachtige camera! Zeker als je reeds een D700 kent is deze vrij gemakkelijk aan te leren. Na een avondje stevig inlezen wist ik de bulk van de features snel en feilloos te vinden^[1].

Waar moet een camera aan voldoen? Voor mij 3 dingen:

1. hij moet het altijd doen. Dat betekent: niet snel stukgaan, en niet door batterijen heenvreten.  De D800 scoort hier. Hij is namelijk nog niet stuk na 1.5 week, en volgens specs zou ie het nog even moeten blijven doen ook met een sluiter getest tot 200.000 bewegingen. De batterij voelt alsof deze iets sneller leeg gaat als die van de D700, maar niet dusdanig dat ik er last van heb. Met 1 reserve batterij op zak durf ik een weekend shooten wel aan.
2. hij moet het snel doen. Ik moet blindelings settings kunnen vinden, en er op kunnen vertrouwen dat als ik op de afdrukknop druk dat er dan een foto gemaakt wordt. Hier telt ergonomie. De knopjes moeten op de juiste plek zetten (I'm looking at you: + en - knoppen!) en bij voorkeur moet alles instelbaar zijn zonder je oog van de zoeker te halen. Dat kan gelukkig! Alles is goed zichtbaar, de camera ligt goed in de hand, en na een paar uur kon ik er al goed mee uit de voeten.
3. hij moet het goed doen. Als ik op de knop druk verwacht ik een perfecte foto. 'nuff said. Hier merk ik dat ik blij wordt van de autofocus en van de kwaliteit van de auto-ISO op deze camera.

Alle toeters, bellen en andere foefjes van een camera zijn in principe alleen bedoeld om de bovenstaande 3 punten te garanderen, en dat doet de Nikon D800 helemaal prima! Een paar punten vielen me echt op, en deze licht ik even expliciet toe.

• De autofocus: snel, en heerlijk precies! Bij deze camera durf ik voor het eerst ook actief gebruik te maken van de geavanceerdere vormen hiervan, iets wat ik me bij de D700 toch nooit echt aan heb gewaagd. Daar was single point autofocus op de AF-ON knop wel weer ruim zat. Hier durf ik 'm op full "3D" tracking te zetten en er niet meer over na te denken. Dat voelt fijn.

3D Focus Tracking in werkingTijdens een "Four Horsemen of the Apocalypse" shoot in nagenoeg duister leek het me een goed moment om de hoog-ISO + 3D autofocus tracking van de D800 eens te testen. En met succes!

Tijdens een "Four Horsemen of the Apocalypse" shoot in nagenoeg duister leek het me een goed moment om de hoog-ISO + 3D focus tracking van de D800 eens te testen. En met succes!

• Wat me gelijk brengt bij de resultaten bij hogere ISO's. Een leuk puntje, want doordat de D800 veel meer megapixels bevat is het fysieke oppervlak van elke pixel op de sensor een stuk kleiner. Dat betekent dat er minder fotonen op dat stukje kunnen vallen, en dat de camera dus inherent per-pixel meer moeite moet doen om z'n licht goed te tellen. Bij een zelfde kwaliteit sensor als de D700 zou dat betekenen dat de D800 een stuk ruisgevoeliger moet worden bij hogere ISO's. Volgt u dit nog? Nee? Maakt niet uit, want:
  
  Dat is gelukkig niet zo! De D800 presteert voor mij uitstekend in weinig-licht situaties, en tot ISO 3200 durfde ik eigenlijk gelijk te gaan. De ruis is dan nog steeds niet noemenswaardig genoeg, al zijn de kleuren dan wel wat fletser geworden. Zie ook de foto hierboven.
  
  Dit is ook de eerste Nikon camera waar ik de "auto-ISO" feature aan durf te zetten. Deze is namelijk nu selectief op je brandpuntsafstand, en dat is erg fijn! Bij een volledig ingezoomde lens zal ie sneller naar een hogere ISO springen dan bij een groothoekslens. Waarom is dat nuttig? Omdat hoe verder je inzoomt hoe sneller trillingen gaan betekenen dat je foto bewogen is, en dus hoe belangrijker het wordt om een korte sluitertijd te handhaven. Auto-ISO houdt hier tegenwoordig netjes rekening mee. Yay!
  
  Let wel: je hebt dit ook deels nodig! Mijn full-manual gevoel moet nog even wennen aan de extra berg megapixels. De sensor is zoveel fijner en daardoor zie je bewegingen sneller. Om dat te compenseren moet ik de sluitertijd korter instellen dan dat ik gewend ben. De minimale tijd van 1/200e op 200mm gaat nu eerder richting 1/300ste van een seconde. Even wennen.
   
• De kleuren: okee, eerlijk gezegd, ook dat was even wennen! De kleuren van de D800 zijn (op het scherm) zeker een stuk groener dan op de D700. Nikon zegt dat dit bewust veranderd is en dat de kleuren nu echter zijn, maar voor mij klopt het vooralsnog niet. Ik ben gewend aan de iets warmere kleuren van de D700, en had dan ook al snel een +1 magenta ingesteld op m'n witbalanzen.
  
  Voor de RAW files maakt dit natuurlijk verder niets uit. We kunnen alle kanten uit. Sterker nog: me likes! De kleuren zijn puur en mooi, zeker op lage ISO's. Zowel voor resultaten uit het veld als in de studio. De foto hieronder - m'n eerste studio shoot met de D800 - geeft dat voor mij een beetje weer.

Machinefairy

Model: Machinefairy. 68mm, f/5.6, 1/200e seconde @ ISO 100. Rechts een 1-op-1 uitsnede van dezelfde foto. Deze foto is al bewerkt, dus gebruik dit niet om een direct out-of-camera resultaat te beoordelen.

En nu het discutabele puntje: megapixels!

De Nikon D800.

It haz megapixels! 36 stuks!

Dat zijn er lekker veel!

De Nikon D800 geeft ontzettend veel bewerkingsbewegingsruimte. Iedere wimper in een portret is telbaar - zie ook hierboven - en door de hoge resolutie is er heel veel te halen met (on)scherpte. Hier ben ik dan ook nog *lang* niet mee uitgespeeld.

Van te voren had ik me hier vrij uitvoerig op ingelezen, en de voordelen afgewogen tegen de nadelen. Mijn angst die ik daarbij had dat m'n computer de bestanden qua formaat totaal niet aan zou kunnen bleek gelukkig ongegrond, dus processen die hap en mooie dingen maken! Ik ga hier nog erg lang heel blij van worden!

- maar -

De Nikon D800.

It haz megapixels! 36 stuks!

Dat zijn er ontzetttend veel!

De Nikon D800 vraagt per foto zomaar 40 tot 50 megabyte. Dat vreet stiekem best wel door je schijven heen. Een gemiddelde shoot nam 3 tot 4GB opslag in beslag, nu is dat 10-12GB. Een huwelijksreportage gaat nu in plaats van rond de 10GB ineens een kleine 50GB in beslag nemen. Op zich niet erg, maar wel als je van redundancy houdt. Mijn computer heeft alle foto's op een RAID mirror staan, en van deze mirror is er een tweede mirror op een NAS, en van deze mirror is er weer een mirror in the cloud. Did I mention redundancy? Foto's kwijt zijn zou immers niet tof zijn.

Maar: een foto is echter niet af met de RAW file. Ik bewerk foto's namelijk verder. Laten we eens kijken hoeveel opslag we nodig hebben voor 1 foto aan de hand van een voorbeeldje!

Een voorbeeld*

* approved by: Advocaat v/d Duivel.

Four Horsemen in 60 megapixels

Four Horsemen^[2] - 70mm, 1/500 sec @ f/2.8 - ISO 2000

Bovenstaand voorbeeld bestaat uit een composite van 3 losse foto's, wat na plakken en bijsnijden een resolutie opleverde van maar liefst 11384 x 5181 pixels, oftewel bijna 60 megapixels. Dat klinkt gaaf, en dat is het ook... als je deze foto ooit op een poster zou drukken! Even rekenende.. 300dpi.. dan heb je een poster van iets van 1 meter bij 45 cm. Dat valt nog mee... maarwacht even.. da's niet eerlijk want daarbij ga je er vanuit dat de kijker vlakbij de poster gaat staan met een vergootglas! Realistisch gezien: hoe groter de poster hoe verder je weg staat om er naar te kijken.. dus kan je met 100DPI al ruim toe en dan zou je een poster van 3 meter breed te pakken hebben voor bovenstaande foto. Kinda cool!

Maar hierboven staat een "als". Want wanneer doe je dat? Niet vaak. Dezelfde bovenstaande foto heeft echter *altijd* opslagruimte nodig, en dat groeit lekker door. Laten we even tellen:

Whoei! 575 MB voor 1 foto.. There goes the neighbourhood. Spacemonger maar weer eens opzoeken om diskruimte op te scharrelen. But wait, there's more. We zijn er nog niet, want: redundancy! Dus dit mooie getal mag keer 3 -- remember those backups? En daarmee komt de teller van opslagruimte vereist voor deze enkele foto op:

1725 MB

En dat is best veel.

Een stapje terug

Het bovenstaande voorbeeld gaat wel tot het uiterste. Realistischer: het fotoshop bestand gooi ik hiervan uiteindelijk weg, evenals de tussenliggende JPG's. Ook gaan alle niet geslaagde RAW files van die shoot vrij vlot de prullenbak in, en dat tempert de hoeveelheid vereiste diskruimte al weer behoorlijk. Mijn RAW verwerker heb ik ook gelijk maar aangeleerd om foto's maximaal 4000pixels breed te laten wegschrijven. Dat scheelt een boel met alle processing daarna, terwijl ik zat pixels blijf overhouden. Veel meer kan ik echter ook niet doen. De originele RAW bestanden blijven zo groot als ze waren, en ook al poog ik zoveel mogelijk onbruikbare bestanden gelijk weg te doen, dan nog is mijn opslag rustig verdrievoudigd per fotoshoot.

Voor mijzelf is dit trouwens totaal niet erg. Opslag wordt steeds groter en goedkoper, en daarnaast heb je voor een gemiddelde fotoshoot ruim voldoende aan 12 megapixels resolutie. De D700 gaat dan ook gewoon nog fijn vaak mee. De D800 komt van stal als ik ofwel de redundancy nodig heb, ofwel de superieure autofocus, ofwel de extra resolutie met nabewerking in het achterhoofd.

We zullen zien hoe dit verder gaat, keep you posted!